TUNGSTEN ULANMAK TARYHY
Volfram ulanylyşynda ýüze çykarylan açyşlar dört meýdan bilen baglanyşdyrylyp bilner: himiki maddalar, polat we super erginler, filamentler we karbidler.
1847: Volfram duzlary reňkli pagta ýasamak we teatr we beýleki maksatlar üçin ot ýakmaz ýaly eşikler ýasamak üçin ulanylýar.
1855: Bessemer prosesi poladyň köpçülikleýin öndürilmegine mümkinçilik berýän oýlap tapyldy. Şol bir wagtyň özünde Awstriýada ilkinji wolfram polatlary öndürilýär.
1895: Tomas Edison rentgen şöhlelerine sezewar bolanda materiallaryň floresan ukybyny derňedi we kalsiý wolframynyň iň täsirli maddadygyny anyklady.
1900: Pari Parisde geçirilen Bütindünýä sergisinde polat bilen wolframyň ýörite garyndysy bolan “Speokary tizlikli polat” sergilenýär. Gurallary we işläp bejermek üçin ýokary temperaturada gatylygyny saklaýar.
1903: Çyralar we lampalardaky süzgüçler, gaty ýokary ereýän nokadyndan we elektrik geçirijiliginden peýdalanan wolframyň ilkinji ulanylyşy boldy. Onlyeke-täk mesele? Irki synanyşyklar wolframy giňden ulanmak üçin gaty ýuka diýip tapdy.
1909: William Coolidge we ABŞ-nyň “General Electric” toparyndaky topar, ýylylygy bejermek we mehaniki işlemek arkaly süýümli wolfram filamentlerini döredýän bir prosesi tapmagy başardylar.
1911: “Coolidge” prosesi täjirleşdirildi we gysga wagtyň içinde süýümli wolfram simleri bilen enjamlaşdyrylan wolfram lampalary bütin dünýä ýaýrady.
1913: Ikinji Jahan Urşy döwründe Germaniýada senagat göwher ýetmezçiligi gözlegçileriň sim çekmek üçin ulanylýan göwher ölmegine alternatiwa gözlemegine sebäp boldy.
1914: “Käbir soýuzdaş harby hünärmenleriň alty aýyň içinde Germaniýanyň ok-däri tükenjekdigine ynanýardy. Soýuzdaşlar tiz wagtdan Germaniýanyň ok-däri önümçiligini artdyrýandygyny we belli bir wagtyň içinde soýuzdaşlaryň önümlerinden has ýokarydygyny bildiler. Üýtgeşiklik, wolfram ýokary tizlikli polat we wolfram kesmek gurallaryny ulanmagy bilen baglanyşyklydy. Iňlisleri gaty geň galdyran, soň ulanylan wolfram, esasan Kornwalldaky Korniş känlerinden tapyldy. ” - KC Li-iň 1947-nji ýyldaky “TUNGSTEN” kitabyndan
1923: Nemes elektrik lampasy kompaniýasy wolfram karbidi ýa-da gaty metal üçin patent berýär. Suwuk faza sinteriýasy arkaly gaty kobalt metalyň birleşdiriji matrisasynda gaty gaty wolfram monokarbidi (WC) dänelerini “sementlemek” arkaly öndürilýär.
Netijede wolframyň taryhy üýtgedi: ýokary güýç, berklik we ýokary gatylygy birleşdirýän material. Aslynda wolfram karbidi gaty gaty, ony çyzyp bilýän ýeke-täk tebigy material göwherdir. (Karbid wolfram üçin häzirki döwürde iň möhüm ulanylyşdyr.)
1930-njy ýyllar: Çig ýaglary gidrotreatirlemek üçin nebit pudagynda wolfram birleşmeleri üçin täze goşundylar ýüze çykdy.
1940: Reaktiw dwigatelleriň ajaýyp temperaturasyna çydap bilýän materialyň zerurlygyny kanagatlandyrmak üçin demir, nikel we kobalt esasly superalloýlaryň ösüşi başlandy.
1942: Ikinji jahan urşy döwründe nemesler ýokary tizlikli sowut pyçaklarynda wolfram karbid ýadrosyny ilkinji bolup ulandylar. Iňlis tanklary bu wolfram karbid proýektleri bilen urlanda diýen ýaly “eredi”.
1945: Akkor lampalaryň ýyllyk satuwy ABŞ-da ýylda 795 million
1950-nji ýyllar: Bu wagta çenli wolfram, öndürijiligini ýokarlandyrmak üçin superalloýlara goşulýar.
1960-njy ýyllar: Nebit pudagynda çykýan gazlary bejermek üçin wolfram birleşmelerini öz içine alýan täze katalizatorlar dünýä indi.
1964: Akkor lampalaryň netijeliligini we önümçiligini gowulandyrmak, Edisonyň yşyklandyryş ulgamynyň ornaşdyrylmagy bilen deňeşdirilende belli bir mukdarda ýagtylygyň çykdajylaryny otuz faktor azaldýar.
2000: Şu wagt her ýyl takmynan 20 milliard metr çyra simleri çekilýär, uzynlygy -er-Aý aralygynyň takmynan 50 essesine gabat gelýär. Yşyklandyryş wolfram önümçiliginiň umumy mukdarynyň 4% we 5% sarp edýär.
Şu gün TUNGSTEN
Häzirki wagtda wolfram karbidi örän giňden ýaýrandyr we onuň ulanylyşyna metal kesmek, agaçdan işlemek, plastmassa, kompozitler we ýumşak keramika, çipsiz emele gelmek (yssy we sowuk), magdançylyk, gurluşyk, gaýa burawlamak, gurluş bölekleri, geýim bölekleri we harby komponentler girýär. .
Volfram polat erginleri, gowy ýylylyga çydamly häsiýetlere eýe bolmaly raketa hereketlendirijilerini öndürmekde hem ulanylýar. Volframy öz içine alýan super erginler turbinaly pyçaklarda we aşaga çydamly böleklerde we örtüklerde ulanylýar.
Şeýle-de bolsa, şol bir wagtyň özünde, ýakylýan çyranyň hökümdarlygy ABŞ-da we Kanadada tapgyrlaýyn çykyp başlansoň, 132 ýyldan soň tamamlandy.
Iş wagty: Iýul-29-2021
